Son birkaç hafta içerisinde; İlimiz Merkez İlçesi sınırları içerisinde Kızılırmak üzerinde bulunan Kayseri Caddesi Demiryolu köprüsü altında sportif amaçlı balık avcılığına giden amatör balıkçılar tarafından 3 kez bölgenin balık mevcudiyetine uygun olmayan bir balık türü yakaladıklarını beyan etmişlerdir. Yakalanan bu balıklar pirana olarak adlandırılarak ulusal - yerel basında görsel ve yazılı olarak yer almıştır. Bu haberler şehrimizde paniğe neden olmuştur.
Bu durum karşısında İl Müdürlüğümüz Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü personelleri ile Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent ÜNVER tarafından araştırma ve inceleme çalışmaları başlatılmıştır. Söz konusu balıklardan avlayan amatör balıkçılardan Muzaffer METİNOĞLU ile iletişime geçilerek elinde bulunan balık numunesine ulaşılmıştır. Bu balık numunesinde yapılan ön inceleme sonucu olarak; Ulusal - yerel basında pirana olarak adlandırılan balığın piranalarla yakın akraba olan bir Pacu türü olduğu tespit edilmiştir.
Pacular benzerlikleri yönünden çoğu zaman piranalarla karıştırılırlar. Piranalar üçgen şeklinde parçalayıcı dişlere sahipken pacular insanlara benzer şekilde düz kesici dişlere sahiptirler. Piranaların alt çeneleri bariz uzun olup superior bir yapıya sahipken pacuların üst çenesi alt çeneye göre daha uzundur. Ülkemizde çoğu akvaryum balıkları satışı yapan veya bu balıkları akvaryumda besleyen kişiler tarafından bu balıkların pirana adı altında satışının yapılması veya beslenmesi karışıklığın temel sebeplerinden biridir. Piranalar etçil ve saldırgan olmasına rağmen pacular otçul ve sakin balıklardır. Otçul olmalarına rağmen etçil ürünlerde tüketebilirler. Bunun temel sebeplerinden biri de bu balıkların, akvaryumlarda uzun süre sahipleri tarafından et ürünleri ile beslenmesinden kaynaklanmaktadır.
Pacuların ana vatanı Güney Amerikadır. 22-28 °C su sıcaklılarında yaşayabilirler. Büyümeleri çok hızlıdır ve 100 cm.ye kadar büyüyebilirler. Kızılırmak'ta su sıcaklığı son haflarda 22-24 °C olarak ölçülmektedir. Pacuların Kızılırmak'ta uzun süre yaşamalarının ve bu sularda çoğalarak populasyon oluşturmaları mümkün değildir. Anavatanı Güney Amerika olan bu balıkların Kızılırmak'ta kışı çıkarmaları düşünülemez. Bu nedenle Kızılırmak'ta yakalanan söz konusu balıkların akvaryum meraklıları tarafından beslenen belli bir süre sonra sıkılma ve besleme zorluğu gibi nedenlerle ırmağa bırakılan balıklar olduğu düşünülmektedir. Müdürlüğümüz ve Üniversite ekiplerince ırmakta yapılan araştırma ve taramalarda da doğal olmayan herhangi bir türüne rastlanılmamıştır.
Bu çalışma bizlere, Müdürlüğümüz ve Üniversite işbirliğinin önemini bir kez daha göstermiş olup diğer çalışmalarda da bu birlikteliğin devam etmesini dileriz.
Tüm bu olaylar bizlere bir kez daha göstermiştir ki, ırmaklarımıza ve göllerimize halkımız tarafından hiçbir zaman sularımızın doğal türü olmayan yabancı ve istilacı balıklar bırakılmamalıdır. Doğal olamayan türlerle karşılaşılması durumunda da balıkçılarımızın, Müdürlüğümüze müracaat etmeleri gerekmektedir.
Seyit YILDIZ
Sivas İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü